بررسی روابط بین سرعت رویش و ابعاد الیاف در گونه populus nigra

سابقه و هدف: هدف از اجرای اغلب تیمارهای جنگلداری افزایش میزان رشد قطری یا ارتفاعی درختان است. این تغییر در سرعت و یا الگوی رویش درختان بر روی ویژگی های چوب تأثیر خواهد گذاشت. از طرفی خواص چوب و بسیاری از مواد ساخته شده از چوب به خواص آناتومیکی به ویژه طول الیاف بستگی دارد. بنابراین در این مطالعه اثر سرعت رویش درختان صنوبر بر روی ویژگی های بیومتری الیاف مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش ها: جهت اجرای این تحقیق، درختان صنوبرpopulus nigra کاشته شده در حوالی کرج انتخاب شدند. در مجموع جهت اجرای این تحقیق 15 درخت 10 ساله قطع و از محل برابر سینه آنها دیسکی به ضخامت 20 سانتیمتر جدا شده و به آزمایشگاه انتقال یافت. درختان قطع شده از لحاظ میزان رویش به 3 دسته تقسیم شدند- رشد آهسته، رشد متوسط و رشد سریع- که در هر دسته 5 درخت قرار گرفت. سپس میزان دقیق رویش سالانه قطری و محیطی درختان و ابعاد الیاف در حلقه های مجزا اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده با روش های مختلف آماری تحلیل و ارتباط بین صفت های مختلف و تغییرات آنها از مغز به پوست بررسی شد. به منظور خنثی نمودن اثر سن، روابط در حلقه هایی با سن کامبیومی یکسان انجام شد. یافته ها: در درختان جوان صنوبر ارتباط بین ابعاد الیاف و سرعت رویش در بسیاری از حلقه ها معنی دار نبود. هرچند در معدودی از حلقه ها ارتباط معنی دار و مثبتی بین سرعت رویش و طول الیاف وجود داشت. ضرایب همبستگی بین رشد محیطی و طول الیاف بالاتر از مقادیر بین رشد قطری و طول الیاف بود. علی رغم تأثیر غیر قابل توجه سرعت رویش بر روی ابعاد فیبر، میانگین ابعاد الیاف کل دیسک که بر اساس مساحت سالانه رویش وزنی شده بود در درختان قطورتر بیشتر بود. در درختان با رشد سریع، بیشتر مساحت دیسک در حلقه های سلانه دورتر از مغز که دارای ابعاد الیاف بزرگتری نسبت به حلقه های نزدیک به مغز هستند توزیع می شود. این موضوع سبب افزایش ابعاد الیاف کل دیسک با افزایش قطر درختان شد. نتیجه گیری: رشد محیطی نسبت به رشد قطری شاخص بهتری در بررسی رابطه بین ویژگی های بیومتریک الیاف و سرعت رویش می باشد. بر خلاف انتظار ارتباط بین طول سلول و سرعت رشد نه تنها منفی نشد بلکه در برخی حلقه ها این رابطه مثبت بود. افزایش میانگین وزنی شده طول الیاف کل دیسک بر اساس مساحت حلقه های سالانه نشان داد افزایش میزان رویش درختان جوان صنوبر تأثیر کاهشی بر روی ابعاد الیاف آنها نخواهد داشت. به نظر می رسد نتایح بدست آمده بر روی درختان جوان صنوبر قابل تعمیم برای همه عملیات های جنگلداری است که بر روی پهنای رویش تأثیر گذار هستند.